Linneaus nieuwsbrief: herfst

2022  Nieuwsbrief over tuinieren op Linnaeus  Bekijk de webversie
Linnaeus van maand tot maand
september en oktober
Logo
De “andere” Linnaeus Nieuwsbrief
De eerste herfstdraden hangen voor mijn tuiningang en prachtige spinnenwebben vol dauwdruppels als diamanten sieraden in de struiken. Op het weiland achter het tuincomplex vetten ganzen zich op voor hun grote reis naar het zuiden, luid kwakend de jongen in hun oefenvluchten betrekkend. Ook de boomvalk heeft daar zijn jong luidschreeuwend leren jagen. Klaar om zelfstandig de wereld in te gaan.

Koudere, langere nachten en regen! Kortom de herfst kondigt zich luidkeels aan.

Deze nieuwsbrief zit weer vol tips voor hoe u tuiniert in deze maanden op een manier die rekening houdt met al wat leeft in en op uw stukje grond op Linnaeus.

Reacties naar: vtvlinn@gmail.com

Ankie Koning
Bronnen: verschillende tuinboeken en -tijdschriften, internet en eigen ervaringen
Foto’s zwavelzwam, kolibrie vlinder, wespendief en egel van de Atlasgroep
Wat is er deze maand in uw tuin te doen?
Bloem
Klusjes
  • Mulchlaag aanbrengen van houtsnippers of cacaodoppen, schors, of stro
  • Composteer je perkplanten. Heb je er veel, voeg dan ook wat bruin materiaal aan toe, zoals houtig snoeiafval of karton.
  • Maak je plantenbakken goed schoon, zet droog weg. Stenen potten kunnen stukvriezen als er water in blijft staan.
  • Zorg dat je dakgoten bladvrij blijven en het regenwater ongestoord afgevoerd kan worden.
  • Controleer of je regenton ook overtollig regenwater kan afvoeren naar de sloot in plaats van over je terras/tuin.
Bloem
Nestkastjes
De vogels gaan al voor de winter  onderzoek uit om te kijken naar een geschikte schuilplaats voor de winter en nestplaats in het voorjaar. Het is dus belangrijk nu al de nestkastjes klaar te maken voor de winter. Schoonmaken (met handschoenen aan), is het dak nog waterdicht. Hangt het nog stevig.

Heb je nog geen vogelnestje hangen… nu is het de goede tijd om dit te doen. Hang ze zo’n twee tot drie meter hoog op. Zorg dat katten er niet bij kunnen. De nest-opening naar het noordoosten en een plek in de half schaduw.

Bloem
Gemaaid gras
Gebruik het maaisel als mulchlaag om onkruidgroei te voorkomen in de bloemperken, bloembakken en tussen jouw haag. Zorg voor een laag van 2 tot 3 cm dik en vul deze regelmatig aan. Mulch beschermt de bodem tegen slagregen, zonnestralen en uitdrogende wind.

Gemaaid gras is goud voor je rhododendrons en azalea’s!
Krijg je gele bladen aan je rhodo of azalea? Leg gemaaid gras rond de rhododendron. Gras bevat silicium, dit maakt de plant droogte bestendiger en vertraagd schimmelvorming  Na een tijdje zullen de rhodo’s en azalea’s het weer fantastisch doen!

De Moestuin
Bloem
Klusjes
  • Breng orde in je aarbeienbed
  • Pluk bramen. Het teveel kun je invriezen
  • Zorg dat je tomaten en courgettes zoveel mogelijk zon kunnen ontvangen om te kunnen rijpen. Haal daarvoor schaduwgevende bladeren weg.
  • Verzamel zaden van je bonen, komkommer enz.
  • Plant uien
Plant
Aardbeien
  • Knip oude bladeren van aarbeidenplanten af.
  • Knip de uitlopers af .
  • Wied het onkruid
  • Verwijder fruitresten om schimmels te voorkomen voor het volgende jaar.
  • Plant een paar goede uitlopers in potten om later in het najaar de oudere planten te vervangen.
Plant
Uien planten
  • Plant nu plantuitjes in de grond
  • Druk ze aan in de grond tot je de puntjes nog net ziet.
  • De plantuitjes zullen dit najaar nog wortelen en uitlopen.
  • Ze overwinteren als jonge planten en zijn volgend jaar in de zomer rijp.
Knoflook
Knoflook kun je het beste vanaf september tot en met half november planten. Je krijgt namelijk de beste en grootste knoflook-bollen als de kou er goed overheen is geweest.
Wat is er deze maand op de tuin te zien?
Plant
Paddenstoelen
Hoewel paddenstoelen het hele jaar door te vinden zijn, komen de hoogtij dagen er weer aan. Paddenstoelen zijn vruchten van schimmels die je tuin opruimen. Schimmels verteren tuinafval en brengen die als meststof de bodem in. Schimmels kunnen ook de groei van bomen bevorderen door in symbiose samen te leven.
Op onze complexen zijn op dit moment 122 soorten waargenomen en in onze Atlas Flora en Fauna opgenomen.
U kunt helpen dit aantal te vergroten door foto’s te maken en via de app Obsidentify op Waarneming.nl te plaatsen.
Plant
Trekvlinders
Net als vogels kunnen trekvlinders vele duizenden kilometers vliegen! Dit is voor veel mensen een onbekend fenomeen. Toch kunt je ook trekvlinders in Nederland zien!
Dit zijn de atalanta, de distelvlinder, de oranje luzernevlinder, de gele luzernevlinder en de overdag actieve nachtvlinders gamma-uil en kolibrievlinder.
Op de luzerne vlinders na, komen deze soorten trekvlinders voor op onze complexen!

Belangrijk te weten is dat ze voor vertrek voldoende voedsel moeten innemen voor deze lange tocht. Nuttig zijn bloeiende planten bijvoorbeeld distels en de in bloeistaande klimop. Dus snoei deze niet in het vroege najaar.

Plant
Trekvogels
Deze tijd van het jaar is de mooiste tijd voor vogelaars.
Begin oktober is het hoogtepunt van de vogeltrek. Er zijn dan miljoenen vogels boven Nederland te zien.
Ganzen, kieviten, buizerds en veel andere trekvogels kun je in deze tijd van het jaar in grote aantallen zien. Maar het is vooral de trek van zangvogels die de najaarstrek tot een belevenis maakt. Spreeuwen, vinken, sijzen, veldleeuweriken, graspiepers en koperwieken die met duizenden tegelijk doortrekken. Onze volkstuinen zijn een plek waar ze vaak neerstrijken om bij te tanken en bij te komen van hun enorme inspanning. We zijn een hotspot voor vogelaars
Te doen deze maand voor de natuur

Plaats een egelhuisje en doe mee aan de
Egeltelling 24 & 25 september

Het gaat niet zo goed met de egel. Daarom is het belangrijk dat we ze in de gaten houden. Tuinen zijn een belangrijk leefgebied voor hen, door de groei van steden en dorpen. Daarom roept de Zoogdierenvereniging iedereen op om op 24 & 25 september de egels in eigen tuin te tellen.

Ook u kunt meedoen!

Vorig jaar zijn er 4 egels uitgezet op Linnaeus. De Atlasgroep is benieuwd of ze er nog zijn. Als u een egel ziet en meldt bij de zoogdierenvereniging wilt u dit via deze link ook aan ons melden?

Bodemdierendagen 23 sept – 5 oktoberWe willen u als tuinder op de volkstuin, er graag aan herinneren dat de Bodemdierendagen komende week van start gaan! Elk jaar rond Dierendag gaan veel mensen op safari in de eigen tuin, op zoek naar die belangrijke maar vaak vergeten bodemdieren. Doe mee!  Meld je hier aan.

Voor kinderen is er een bodemdieren doeboekje
dat u hier kunt downloaden (met dank aan het IVN)

Herinnering: Doe de wormentest in uw tuin
De komende weken zal het vaker regenen. De regenwormen komen daardoor omhoog naar de oppervlakte om hun goede werk te doen.

We vragen u één schep uit uw tuin te nemen en de daarin aanwezige wormen te tellen en als u wilt ook te fotograferen. De wormen weer terug in de grond te laten gaan en de Atlasgroep via deze link, het aantal en de foto’s door te mailen onder vermelding van uw vak en tuinnummer. Dit herhalen we een aantal jaren.

De Atlasgroep
Linnaeus Leergang lezing Waterkwaliteit
Zaterdag 24 september om 14.00 uur
Kirsten Vendrig van Waternet
in het G&W-huisje

Verschillende tuinders, lid van de Atlasgroep,  hebben afgelopen zomer monsters genomen en daarin werd helaas weinig leven aangetroffen. Wat kunnen wij hiertegen doen? Kan bijvoorbeeld een natuurlijke  oever aanleggen, zoals nu op Reiger gebeurt, helpen?

Kom meedenken tijdens de interactieve lezing van Kirsten volgende week zaterdag!
En vergeet ook de Wespenvriend niet zaterdag 17 september zelfde tijd en plaats.

Lies Opdam
liz.opdam@gmail.com

Klussen in de tuin: Juni

Linnaeus van maand tot maand
juni
Logo
De “andere” Linnaeus Nieuwsbrief
We hebben weer te klussen in de tuin en aan het huisje. En er is heel veel te zien.

Na weken lang slechts 2 of 3 nachtvlinders per keer in mijn ledemmer “gevangen” te hebben, was het in de eerste nacht van juni meteen raak. Wel 13 nachtvlinders, waarvan liefst 9 soorten. Weet u dat nachtvlinders de meest leuke namen hebben van alle vlinders. Een paar voorbeelden: Gewone breedvleugeluil, groene eikenbladroller (micro), zwarte C uil, Morpheusstofuil, zuidelijke stofuil en stompvleugelgrasuil enz. enz.

Van het observatienestkastproject krijg ik nu steeds meer ingevulde kaarten terug en helaas ook foto’s van mislukte broedsels, dus dode vogeltjes. Dit is de natuur. Blijer wordt ik van mijn geweldige pimpelmeesechtpaar. Ik heb het uitvliegen van een aantal pimpelmeesjes kunnen opnemen.

Deze nieuwsbrief eindigt bijna onderaan met de aankondiging van een drietal lezingen/workshops van de Linnaeus Leergang. Vergeet u niet bij Lies aan te melden.

Katja Starink, die de workshop “Avontuurlijk tuinieren” heeft gegeven heeft op verzoek van de toen aanwezige tuinders nog een sheet uit haar presentatie nagestuurd. Deze staat helemaal onderaan. Daar vind u ook een link naar een meerdaagse cursus over vergroten van de biodiversiteit in de tuin en openbare ruimte.

Bronnen: verschillende tijdschriften, zaaikalenders en eigen ervaringen.
Foto’s: verschillende tuinders

Reacties naar: vtvlinn@gmail.com

Ankie Koning
Wat is er deze maand in uw tuin te doen?
Bloem
Klusjes
  • Je zult het niet verwachten maar kijk je dakgoten een dezer dagen even na. Veel afgewaaide bloesemblaadjes maken samen een dikke drab, die tot verstopping aanleiding geeft. Bij een stortbui ziet u dan het water in het midden uit de dakgoot gutsen.
  • Zorg dat je compost is omgezet. Onbedrukt karton is een prima  materiaal om in je composthoop te verwerken. Het neemt goed vocht op en dat bevordert het composteren. Meng je compost enkele keren per seizoen.
  • De komende weken is het de geschikte tijd om het verwelkte blad van de voorjaarsbollen weg te snoeien of te maaien. De grasmaaiers hebben op het hoofdpad en voor het Trefpunt nu ook de narcisvelden mee gemaaid.
  • Na half juni kan dit ook met de stinzenbollenvelden. Door het pas nu te doen, kunnen de bollen verwilderen en volgend jaar weer op komen. Door te vroeg (half mei) te maaien is de bol nog niet klaar voor verwildering door de vorming van jonge scheuten en komt er het volgende jaar niets meer op.
Bloem
Plantensteunen
Sommige vaste planten en bollen bloeien met grote, soms topzware bloemen. Denk daarbij aan pioenrozen en dahlia’s.
Ik heb verschillende plantensteunen daarvoor in huis. Je kunt gewoon steunstokken gebruiken en de bloemstengel daaraan vast zetten. Er zijn ook kant en klare rasters die vast zitten aan een stok, die in het midden van de bloemen geplaatst is bij hett begin van de groei. De knoppen groeien door het raster. Door het raster steeds wat hoger op te schuiven, ondersteun je de (top) zware bloemen. Bij floxen die voor een struik staan en wat steun nodig hebben, zet ik een half ronde boog als een balkonnetje voor de hele rand.
Bloem
Voldoende regenwater?
Het gebruik van drinkwater voor het vullen van vijver of het sproeien van de tuin is verboden.
Dus is het tijd om te zorgen dat er voldoende regenwater aanwezig is voor de komende (droge?) zomer. Laat het water uit uw dakgoten niet rechtstreeks lozen op de sloot, maar onderbreek deze voor een regenton. Er zijn tussenstukken te koop die u op de afvoerpijp zet, die het water eerst de regenton in laat lopen en als deze vol is pas het water naar de sloot afgeeft.
Ook een waterpompje in de sloot (een handpomp of electrisch) is handig. Als u een omvormer heeft kunt u ook electrische pompen van 220V kopen. Dan kunt u met slootwater uw tuinsproeien. Geef ’s morgens vroeg water als het koeler is. Water verdampt dan niet zo snel en dus hebben de planten er meer aan.Voor u gaat pompen eerst de pomp afvullen met water.
Bloem
De Moestuin
Bloem
Buiten nog net zaaien/planten
·       Andijvie
·       Aubergines
·       Bietjes
·       Bosui
·       Broccoli
·       Chinese kool
·       Courgettes
·       IJsbergsla
·       Komkommers
·       Radijs
·       Snijbiet
·       Sperziebonen
·       Spinazie
·       Sla
·       Veldsla
Plant
Zaaien onder glas
·       Bindsla
·       Boerenkool
·       Chinese kool
·       Courgette
·       IJsbergsla
·       Koolrabi
·       Paksoi
·       Romanesco
Plant
Kruiden in potten buiten
·       Bieslook
·       Citroen basilicum
·       Dille

·       Kamille
·       Komkommerkruid
·       Koriander
·       Rozemarijn
·       Oregano
·       Maggiplant
·       Tijm
·       Bladpeterselie

Wat is er deze maand op de tuin te zien?
wilde eend
Opmerkelijk
Voor het eerst gezien en vastgelegd door Frans Alst: een wilde eend die een Amerikaanse rivierkreeft aan het verorberen is.
Deze rivierkreeftjes zijn invasieve exoten en een plaag voor onze sloten! Alles wat leeft is door hen opgegeten. Ze graven gaten in onze wallenkanten.

Ze hadden aanvankelijk geen natuurlijke vijanden. We hadden al gezien dat ze door reigers gegeten werden en nu dus ook door eenden. Een prima ontwikkeling. Hopelijk ontstaat nu een balans waardoor er weer waterplanten en leven in de sloten terug kan keren.

kleine vos
Vlinders: de kleine vos
We zien op dit moment veel vlinders waaronder de kleine vos.  Ze voeden zich met nectar van diverse planten.
Het mannetje verdedigt vanaf het middaguur een territorium, meestal op een beschutte, zonnige plek in de buurt van brandnetels.
Een mannetje benadert ieder vliegend, donkergekleurd object. Hij verdrijft mannelijke soortgenoten, soms in een minutenlange spiraalvlucht en achtervolgt ieder vrouwtje.
De paring gebeurt meestal aan de onderzijde van een brandnetelblad en duurt de hele nacht.
Plant
Jonge vogels
Veel jonge vogels zijn te zien maar vooral te horen. Jonge mussen, spreeuwen, pimpelmezen en koolmezen schreeuwen de eerste dagen om aandacht en vooral voedsel van hun ouders.
Mijn koolmezen-nestkast was in gebruik genomen door een pimpelmees echtpaar. Een voorbeeldig stel. Nadat de eitjes waren uitgekomen vlogen ze af en aan met voedsel en op het moment van uitvliegen bleken ze 14 jongen te hebben grootgebracht! Ik heb ze stuk voor stuk zien uitvliegen onder aanmoedigingskreetjes van de beide ouders die in de buurt zaten.
Nestkasten ophangen: oproep
Zondag 10 juli gaan de leden van de Atlasgroep nestkasten ophangen over het gehele complex.
U bent van harte uitgenodigd om daarbij aan te sluiten.

We starten om 10 uur (verzamelen voor het Trefpunt), uiteraard met een kop koffie en we gaan door tot alles hangt ca. 50 nestkasten voor verschillende vogelsoorten.
Meld u zich wel even van te voren aan zodat we rekening met u kunnen houden met een broodje tussen de middag.

Hier aanmelden

De Atlasgroep
Workshops deze maand
De Linnaeus Leergang organiseert deze maand drie  workshops

  1. Lezing geneeskrachtige (on)kruiden door Rosanne Gülkara-Anholt

Donderdagavond 16 juni om 20.00 uur in het G&W huis.
Wist je dat veel planten die we als onkruid zien eigenlijk heel gezond zijn en zelfs een geneeskrachtige werking hebben?  Herborist-in-opleiding Rosanne Gülkara-Anholt je mee in de wereld van de medicinale planten. Tijdens deze lezing leer je meer over enkele veelvoorkomende (on)kruiden, waaronder de smalle weegbree, de paardenbloem en de brandnetel: waar zijn ze goed voor en hoe kan je ze gebruiken? Bovendien zetten we van elk (on)kruid een thee zodat je zelf kan proeven.

2.  Red de bodem! Door Andre van der Kruk

Zondag 19 juni 12.00 uur, in het G&Whuis (voormalig Winkeltje)
Door landbouwgif en ontbossing verliest de aarde in rap tempo het noodzakelijke bodemleven, waardoor zij verdort en uitdroogt. Van de o zo noodzakelijke insecten is inmiddels 70% verdwenen.
Op het busje van Andre las ik: No soil, no food, no food, no peace.
Geen bodem, geen voedsel, geen voedsel, geen vrede.
Dus we moeten er echt iets aan doen.
Kom luisteren op 19 juni!

3. Lezing: De geschiedenis van Driemond en de volkstuinen
Donderdagavond 23 juni, 20.00 uur in het G&Whuis (voormalig Winkeltje). 

Tjark Keijzer, lid van de historische kring Driemond en ook tuinder op Linnaeus, komt vertellen over hoe Driemond en de volkstuinen ontstaan zijn en zich ontwikkeld hebben.
Het begon in de gouden eeuw met een Lusthof op de plek waar drie riviertjes samenkomen. In de vorige eeuw omarmde Driemond maar liefst drie volkstuinen: Tuindersvereniging Driemond, Frankendael en Linnaeus.
Om je plek in het heden te begrijpen is het altijd goed (en leuk!) om het verleden te kennen.

Het is prettig om je komst van te voren even bij Lies te melden.
Er is beperkt ruimte in het G&Whuis. Er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd.

P.S.
Vorig jaar zijn 4 egels uitgezet op Linnaeus. Heeft iemand ze dit jaar ergens gezien?
En er is nog ruimte voor lezingen of workshops.
Dus zag je een egel of heb je een een idee of interessant onderwerp, laat het me weten!

Lies Opdam, N8
liz.opdam@gmail.com
06-15257099
Cursus biodiversiteit vergroten: link voor de liefhebber
Insectenboog: het hele jaar voedsel