De andere nieuwsbrief: januari

Linnaeus van maand tot maand
januari
Logo
De “andere” Linnaeus Nieuwsbrief
Ik verwelkom januari met open armen. De dagen worden langer. Om de sombere winter goed door te komen ga ik maandelijks een week vogels kijken op de bekende vogelplekken als Texel, de Veluwe en bij het Lauwersmeer. Hele dagen buiten en genieten. Zo gaan die maanden tot ons tuinseizoen snel voorbij.

Bent u al bezig met het maken van (zaai)plannen voor het komend tuinseizoen? Denk dan aan het zaaien van inheemse planten waar “onze”insecten het meeste aan hebben en meer insecten geven een boost aan al het verdere leven op de tuin. Als het met de vogels, vlinders en bijen goed gaat, gaat het ook goed met ons, de mens.

De algemene moestuin heeft een prachtige oogst geleverd vorig jaar. Veel tuinders profiteerden er van en konden bijna dagelijks verse groenten tegen een spotprijsje vinden op het bankje voor de Klomp. Ik heb begrepen dat de eerste groenten (tuinbonen) al weer voorgetrokken worden.

Tijdens de aanplantdag zijn door bijna 1/3 van onze tuinders veel bollen, struiken en boompjes geplant, allemaal inheems en zonder pesticiden gekweekt. De bollen zijn vroegbloeiers en ze gaan ons dus welkom heten als we in maart het huisje en tuin voor het seizoen gaan klaarmaken.

De beste wensen en we maken er ook met z’n allen weer een fijn tuinseizoen van! Het 50e op deze mooie plek aan de Stammerlandweg.

Reacties naar: vtvlinn@gmail.com

Ankie Koning
Bronnen: verschillende tuinboeken en -tijdschriften als Gardeners’ World, internet en eigen ervaringen
Collage: Frans Alst
Wat is er duurzaam in uw tuin te doen?
Bloem
Klusjes
Duurzame voornemens 2023

  • Gereedschap na ieder gebruik schoonmaken
  • Kweek meer zelf je planten of deel met andere tuinders.
  • Zo min mogelijk nieuwe plastic potjes gebruiken. Die er al zijn steeds opnieuw gebruiken.
  • Gebruik minder bestrijdingsmiddelen en mest.
  • Help onze tuindieren.  spinnetjes, insecten, oorwormen, lieveheersbeestjes en solitaire bijen zijn u dankbaar.
  • Meer regenwater opvangen en gebruiken door een (extra) regenton te plaatsen. Geen leidingwater gebruiken voor de tuin.
  • Minder spitten en minder turf
  • Composteren, meer en beter
  • Maak grijs groen
Bloem
Help tuindieren
De klimaatverandering duwt onze inheemse diersoorten steeds verder richting uitsterven.
Als we allemaal diervriendelijker tuinieren kunnen we de daling stoppen. En het is niet zo moeilijk!  Zaai bijvoorbeeld bijen-vriendelijke bloemen, hang een vogelnestkast en een insectenhotel op, maak ruimte voor een egel, plaats een vogelbadje.
De Atlasgroep heeft voor u een checklist samengesteld, ook met tips. Bezoek het tuinierenspreekuur: wekelijks vanaf vrijdag 5 mei, om 20.00 uur. Daar kunt u alles over tuinieren (ook voor de dieren) vragen.
Bloem
Minder turf
Klimaatverandering wordt beinvloed door wat we onder onze voeten ligt. Veengrond bevat eeen enorme hoeveelheid koolstof. Dus als je op veenvrije potgrond overstapt, help je de koolstof  te blijven zitten waar het hoort, in de bodem. Koolstof komt ook vrij bij het spitten, dus probeer te tuinieren zonder spitten.

Maak grijs groen
Om een koelere tuin te hebben, is het zinvol om zo min mogelijk verharding in je tuin te hebben. Pergola’s voor schaduw, vol te laten groeien. Plantenbakken te beplanten, Heggen en bomen in je tuin te hebben.

Wat is er deze maand op de tuin te doen?
Plant
Nu te doen
  • Bestrijd de wortels van de haagwinde
  • Snoei de bomen, nu de loofbomen nog kaal zijn en de vogels nog geen nest hebben gemaakt
  • Snoei appel- en perenbomen
  • Snoei kruisbessen en zwarte bessen
  • Snoei nu ook je blauwe regen (wisteria) voor de eerste keer in het jaar De tweede keer snoei je na de bloei in juli of augustus
  • Snoei winterheide na de bloei. Houd ze daardoor compact
  • Snoei de winter-jasmijn na de bloei
Plant
Haagwinde bestrijden
Haagwinde gedijt op ons complex. Net als gras en brandnetels profiteert zij van de hoge stikstofdeposities in ons gebied.
De hele zomer heb ik de slierten met blaadjes verwijderd om de plant te verzwakken. Rigoreuzer is het om de plant met wortel en al te verwijderen.

Hoe u dat op een verantwoorde wijze kunt doen leest u in het artikel uit Gardeners’ World dat u hier kunt aanklikken.
Dit is nu nog een goede periode om aan de slag te gaan. Doe het in ieder geval voordat de planten weer gaan groeien.

Plant
Wisteria snoeien
In januari of februari kunnen alle zijtakjes, die uit de zogenaamde gestel-takken ontspringen, tot op twee à drie knopjes worden teruggesnoeid. De knopjes zijn heel donker van kleur en duidelijk te zien. Knip het takje vlak boven het knopje af met een scherpe snoeischaar. Uit de knoppen op deze zijtakjes zullen in april-mei de bloemtrossen verschijnen.
In juli of augustus
snoeit u na de bloei alle zijtakjes tot op vijf à zes bladeren terug.
voor meer informatie en aanmelding klik hier
Wintervogels kijken: 28 januari 2023
Frans Alst nodigt ons weer uit voor een vogelexcursie.
Trek u wandelschoenen en geschikte kleding aan en neem een verrekijker of fototoestel mee. We verzamelen om 10 uur voor het Trefpunt en lopen anderhalf tot twee uur.
Petra (vogelteller Sovon) komt weer mee voor het uitleggen van de vogelzang. We proberen de wintervogels op te zoeken en na afloop kan iedereen in zijn tuin de nationale tuinvogel telling doen. Schrijf u in via de rode knop. Maximaal ruimte voor 25 tuinders en kandidaatleden.
hier aanmelden voor de vogelexcursie
Het hele jaar vogels voeren?
Regelmatig wordt er gevraagd of je vogels het hele jaar door moet voeren. Het antwoord daarop is ja… het waarom en wat lees je hieronder in een artikel van de Vogelbescherming.

Wanneer voer je wat?
Vogels gebruiken het hele jaar veel energie. In de winter om zich op temperatuur te houden, in het voorjaar om eieren te leggen en hun jongen groot te brengen. En in de herfst bouwen ze reserves op voor de winter. U kunt ze dus het hele jaar bijvoeren. Vogels proppen zich niet vol als hun honger gestild is. Ook verleren ze niet zelf voedsel te vinden.

Winter: voer en water
Het kost vogels in de winter veel energie om hun lichaamstemperatuur op 40 graden te houden. In een koude nacht verliezen kleinere soorten soms 10 procent van hun gewicht. Ze kunnen ieder extraatje gebruiken: zadenmengsel, fruit en als extra energiebron kunt u vetbollen en pinda’s ophangen.
Alleen bij lichte vorst mag u vers drinkwater aanbieden. Vogels badderen daar ook in. Dit is geen probleem: het water rolt van de ingevette veren, dus bevriest niet. Zoang ze open water vinden in de natuur, mogen ze ook open water vinden in de tuin.
Geef geen water met zout, want dat is erg ongezond voor vogels. Geef ook geen suiker in het water, want al ze er dan in badderen komt er een plakkerig laagje op hun veren.

Lente: eiwitten en kalk
Tijdens de lente hebben vogels het druk: partner zoeken, nest bouwen, eieren leggen, broeden en jongen groot brengen. En dat hele proces vaak twee keer achter elkaar.
Insecten, rupsen en wormen zijn een bron van eiwitten. Daar gaan vogels naar op zoek en die zijn in de lente normaal gesproken in een vogelvriendelijke tuin ruim voorradig.
Velen denken dat het bijvoeren van vogels in de lente niet hoeft, maar ook dan kan er voedselschaarste optreden. Als het twee dagen hard regent en waait, zijn er bijna geen insecten te vinden, dus ook dan kunnen de vogels onze hulp goed gebruiken. Het gaat dan minder om vet, maar juist meer om de eiwitten en kalk die vogels normaal gesproken uit insecten halen.
Meelwormen en fijn vergruisde gekookte eierschalen zijn daarvoor de geschikte bronnen.

Zomer: eiwitrijk voedsel
In de zomer is een platte schaal vers water van levensbelang. Ze drinken ervan en badderen erin. Verder hebben ze veel eiwitrijk voedsel nodig. Vogels gaan ruien en krijgen het verenkleed dat ze tegen de winterse kou moet beschermen. Of dat hen in staat stelt om naar het zuiden te trekken.
Vogels gaan zelf op zoek naar de wormen en insecten die ze nodig hebben om aan hun portie eiwitten te komen. U kunt ze helpen door met bloeiende planten insecten te lokken. Of door uw gazon te besproeien en zo de wormen naar boven te lokken.

Herfst: vitaminerijke bessen
Zodra het kouder wordt, komen de vogels dichterbij huis. Ze gaan nu actief op zoek naar een plek waar ook in koude jaargetijden wat te vinden is. Als u ze nu gaat voeren, hebt u al snel stamgasten voor de winter. Veel vogelsoorten eten nu ook de vitaminerijke bessen uit de struiken in uw tuin.
Vetbollen en pinda’s zijn in dit jaargetijde geschikt om vogels mee bij te voeren.

Atlas Flora en Fauna Linnaeus en Frankendael
Het overzicht met soorten in de Atlas Flora en Fauna is in 2022 bijna verdubbeld.

Soorten tot en met 2021 
Tot en met eind 2021 waren 605 soorten, 1 hybride, 110 verzamelsoorten, 2 varianten,
14 ondersoorten en 2 forma geregistreerd op Waarneming.

Toename in 2022.
Aan het einde 2022 waren 1232 soorten, 5 hybrides, 187 verzamelsoorten, 10 varianten,
30 ondersoorten en 2 forma geregistreerd op Waarneming.

Ook in 2023 gaat de Atlasgroep door met het in kaart brengen van de soorten rijkdom op onze twee tuinparken.

Heeft u een smartphone en wilt u ook leren hoe u de planten en dieren op uw tuin in kaart kunt brengen, kom dan op vrijdagavond 28 april naar het G&W huis om 20.00 uur en wij leggen u uit hoe u, met gebruik van de app Obsidentify, op uw foto’s de soort kunt laten identificeren èn op Waarneming.nl  kunt plaatsen.

De leden van de Atlasgroep wensen u een gezond en soortenrijk nieuwjaar!
Volkstuinvereniging Linnaeus
Stammerlandweg 25
1109 BR Amsterdam zo